Wat zeggen niet-stemmers?

Ipsos onderzocht dat 60 procent van de kiezers door te stemmen wilde laten weten hoe ze denken over de regering; 14 procent doet dat om de huidige regering te steunen, 46 procent om hen af te keuren. Maar wat willen niet-stemmers ons laten weten? EMMA onderzocht in vijf gemeenten die vorig jaar bij de gemeenteraadverkiezingen een lage opkomst hadden de motieven van niet-stemmers. En wat blijkt? Een lage verkiezingsopkomst betekent niet dat burgers ‘afgehaakt’ zijn. Het wantrouwen jegens de overheid en een bepaalde mate van onverschilligheid spelen zeker een rol bij deze mensen. Maar dit betekent niet dat ze niet betrokken in hun wijk zijn. Ze voelen zich vaak niet gezien en gehoord door de politiek. Daar zou het gesprek over moeten gaan. ‘Je moet je afvragen of het wenselijk is om alleen de verkiezingsopkomst te willen verhogen zonder in de motieven te duiken die hieronder liggen.’ EMMA’s Marianne van Bochove ziet een rol voor (lokale) politici en sleutelfiguren in de wijk om de niet geziene burgers een gezicht te geven en naar hen te luisteren.

LEES DE BELANGRIJKSTE INZICHTEN VAN HET ONDERZOEK

Winnaars bij de Waterschappen?

De klimaatverkenner: ‘We zien de ramp aankomen, maar komen niet echt in actie. Sterker nog, we denken dat wij Nederlanders het wel kunnen winnen van de klimaatcrisis.’

Je hebt gisteren ook voor de Waterschappen gestemd. Naast de voorziening van schoon drinkwater, beschermen ze ons tegen wateroverlast.

Maar de zeespiegel blijft maar stijgen, en misschien kan het Waterschap het uiteindelijk niet alleen. Wie gaat ons dan nog meer tegen het water beschermen? Dat vroeg documentairemaker Nicolaas Veul zich ook af. In de documentaire ‘De klimaatverkenner’ onderzoekt hij wat ons plan B is als die dijken het toch niet blijken te houden. Hij vraagt zich af hoe het kan dat we maar blijven bouwen in gebieden die er over honderden of misschien wel tientallen jaren niet meer zijn. Veul gaat in gesprek met mensen die zich nu voorbereiden op het dreigende water en neemt een sprong in de toekomst: wat als er geen maatregelen tegen het stijgende water worden genomen en we moeten vluchten voor het water? Zou Noorwegen, een land dat honderden meters boven zeeniveau ligt, een goed alternatief voor ons kunnen zijn?

BEKIJK DE DOCUMENTAIRE

Nóg een overheidslaag

Waar geregeld de discussie oplaait of we de overheid niet eenvoudiger en begrijpelijker zouden moeten maken door een overheidslaag af te schaffen, pleiten Tim ‘S Jongers en Albert Jan Kruiter juist voor de invoering van een extra overheidslaag: de Bijzondere Overheid. Speciaal voor mensen die tussen wal en schip vallen. Want ondanks dat Nederland een breed voorzieningenstelsel heeft en er op papier voor iedereen een vangnet zou moeten zijn, verdwalen veel mensen in al deze regelingen. De Bijzondere Overheid biedt hulp op maat voor hen die het het hardst nodig hebben. Zo kan een extra  overheidslaag het wantrouwen in de overheid herstellen, volgens ‘S Jongers en Kruiter.

LEES HET ARTIKEL

Hoe computerdenken het beleid steeds inefficiënter maakt

De verbinding tussen burger en politiek komt ook sterk naar voren in het nieuwe boek ‘Rotterdam’ van Arjen van Veelen. Hij beschrijft hoe in de stad Rotterdam – en eigenlijk in de hele wereld – mensen meer en meer gestuurd worden door ‘computerdenken’ en daarbij elkaar uit het oog lijken te verliezen. In onze nieuwe podcastreeks 'Onder de rook: Rotterdam' wandelen we samen met Arjen door zijn stad. Hij vertelt hoe we onze levens, en ons beleid, steeds efficiënter inrichten, maar hoe inefficiënt dat blijkt te zijn. In de laatste aflevering hoor je hoe het computerdenken zijn weerslag heeft gehad op de Tweebosbuurt: een volkwijk die ten onrechte is gesloopt en waar de stem van de bewoners niet gehoord is.

BELUISTER DE PODCAST

Door de ogen van...

Ton Baetens tipt de aflevering ‘Samen vergroenen’ van VPRO Tegenlicht

Ton: ‘VPRO’s Tegenlicht legt wel vaker de vinger op de zere plek. Onlangs nog rond het dossier brede welvaart: de kloofdichters. Maar even zozeer in de aflevering ‘Samen vergroenen’ van 23 februari 2023. Die over de nieuwe fase in de energietransitie gaat. Want: onze vraag naar energie is onverminderd hoog. Evenals de gasprijzen. Ons gebruik van fossiele brandstoffen zorgt voor een enorme druk op het klimaat. Voor een deel ligt duurzame energie en een schone leefomgeving op het bordje van de provincie, maar de nieuwe fase in de energietransitie noopt ook tot ander gedrag. Of, in de woorden van Tegenlicht: ‘tot radicale gedragsverandering.’ En dus is het niet gek, dat er breed in de samenleving bekeken wordt hoe we nieuwe manieren kunnen vinden om ons land van energie te blijven voorzien. En – gelukkig voor Nederland – doen we dat samen: met opvallende samenwerkingen van inwoners, (sociale) ondernemers en collectieven. Tegenlicht brengt een aantal interessante initiatieven in beeld. Die op hun eigen manier aan de slag zijn met de energietransitie. VPRO’s Tegenlicht maakte er een mooi programma over. Kijk!’

BEKIJK DE AFLEVERING

Kom je ook?

DEBAT | DE EUROPESE AANPAK VAN DE ENERGIECRISIS

Afgelopen winter hebben we het allemaal gemerkt: liever een extra trui aan en een dekentje op de bank dan de kachel een graadje hoger zetten. We zitten naast de klimaatcrisis ook in een energiecrisis. Hoe houden we onze energie betaalbaar en proberen we tegelijkertijd klimaatverandering tegen te gaan? De Europese Unie komt met het REPowerEU plan. Hiermee kunnen lidstaten financiering krijgen voor plannen die gericht zijn op duurzame en groene ontwikkelingen, met als doel energiezekerheid en onafhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen.

Op 24 maart gaan Tom Berendsen (EU parlementariër, CDA), Bas Eickhout (EU parlementariër, GroenLinks) en onderzoeksjournalist Bijou van der Borst in gesprek. Welke verantwoordelijkheden liggen er bij welke lidstaten en wat gaat dit voor de Europese burgers betekenen?

MELD JE AAN VOOR HET DEBAT

Verder op EMMA.NL

Heb je deze artikelen al gelezen? 

Zo geeft de woningmarkt wél thuis

Leraar van het Jaar 2021 Ismail Aghzanay: 'Om te weten wat er in klassen speelt, moet je in de klassen zijn'

Waarom burgerparticipatie niet zoveel verschilt van stakeholdergesprekken

Tot slot

Het wantrouwen richting de overheid en politiek is een veelbesproken onderwerp. Maar wat interessant is: er spreekt veel vertrouwen uit het feit dat we ons weinig zorgen lijken te maken over de zeespiegelstijging. Want de waterschappen weten daar wel raad mee, toch?

Daarnaast stemt de hogere verkiezingsopkomst van gister hoopvol, maar zegt een lage opkomst niet alles én zijn er concrete handvaten om de relatie tussen bewoners en lokale politici te verbeteren. Zoals het beter benutten van lokale sleutelfiguren die actief zijn binnen wijkraden, bewonersinitiatieven en buurthuizen en het inzetten van lokale omroepen en (wijk)kranten voor een betere informatievoorziening over wat de lokale politiek doet.

Kortom, we hopen dat verkozen Statenleden het onderzoek van onze collega Marianne eens zullen doornemen! We zijn benieuwd naar de komende vier jaar. 

Volgende maand versturen we een nieuwsbrief waarin we je meenemen in een ander maatschappelijk thema. Heb je nog vragen of opmerkingen? Stuur een mailtje naar redactie@emma.nl.

Vond je deze nieuwsbrief leuk en wil je ‘m tippen aan je vrienden, kennissen of collega’s? Leuk! Je kan ‘m gewoon doorsturen.

Tot de volgende!  

Sabien Brehler en Marne Groen

Redacteuren bij EMMA