‘Waar geld is, is de ‘Ndrangheta’
Hoofdafbeelding
De maffia… Door alle films en verhalen heeft ze een bijna mythische status verworven. Je zou bijna vergeten dat het om criminele organisaties van de hoogste orde gaat. Journalist Sanne de Boer laat in haar nieuwe boek Mafiopoli zien hoe een groep van lokale criminele families, de ‘Ndrangheta, binnen enkele decennia kon veranderen in de machtigste maffia van Italië. Ze deed onderzoek in archieven en las veel, maar ze wilde ook met mensen in gesprek over hun ervaringen. En dat was moeilijk, zei De Boer, die in De Tussenruimte werd geïnterviewd door oud-Italië-correspondent Bas Mesters: ‘Mensen durven niet snel te praten over de ‘Ndrangheta, maar het gebeurt gelukkig steeds meer. Dat is hoopvol. Nu is het nog nodig dat in andere landen hun strijd ook wordt ondersteund.’
De strijd waar ze over spreekt, lijkt voor veel mensen een ver-van-mijn-bed-show. De maffia zit in Italië, in de onderwereld, zo is de redenering. Niet hier. Maar niets is minder waar. ‘Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde de maffia zich snel: ontvoeringen en cocaïne smokkelen leverde haar veel geld en macht op. De ‘Ndrangheta-clans zijn nu zelfs de groothandelaars in cocaïne op de westerse markt’, aldus De Boer. En hun invloed reikt veel verder dan de drugshandel: van afvalverwerking tot de voedselindustrie, van wegenbouw tot zorg, tot het beïnvloeden van de politiek, de democratie en overheidsinstellingen.
Of je die trend ook in Nederland ziet ontstaan, vraagt Mesters aan Hans Moors, onderzoeker naar onder andere criminele families en partner bij EMMA. Moors: ‘De ‘Ndrangheta is groot en ingeworteld. Er wordt goed samengewerkt tussen de boven- en onderwereld. Hier bijvoorbeeld in de makelaardij. Zelfs publieke functies als de politie en douane zijn kwetsbaar voor criminelen. We achten deze organisaties quasi-onkreukbaar, want “dat gebeurt in Italië, niet bij ons”. Maar niets is minder waar.’
De verwevenheid tussen onder- en bovenwereld is groeiende. Wat deze ‘werelden’ gemeen hebben? Geld. Moors: ‘Er is een parallellie tussen het criminele en het legale, namelijk geld verdienen. Bijvoorbeeld: Er gaat veel coke via de Rotterdamse haven Europa in. We timmeren dit echter niet helemaal dicht, want dan wordt de logistiek te langzaam, dat gaat weer banen en geld kosten, etc. Het is niet in ieders economische belang om dit keihard aan te pakken.’
En dit wil ook De Boer aankaarten met haar boek. ‘Georganiseerde misdaad maakt ultiem gebruik van onze kapitalistische wereld. Dat doet de ‘Ndrangheta bij uitstek. Ik wil in Nederland over dit probleem praten; voor de Italianen, maar ook voor Nederland. Met mijn boek hoop ik een context te schetsen, waarin je een beter beeld krijgt van internationale samenwerkingsmogelijkheden om criminelen tegen te gaan.’ En dit kan, zowel wat de Boer als Moors betreft, niet snel genoeg gebeuren. ‘Er zitten nog meer professionaliseringsslagen in de maffia en criminaliteit aan te komen. Waar geld is, is de ‘Ndrangheta’, aldus de Boer.
