Sexting is een normaal onderdeel van seksuele ontwikkeling, zeggen hulpverleners. Maar wat nu als je daar een andere gedachte over hebt, bijvoorbeeld omdat je gelooft dat seksuele contacten voor het huwelijk niet zijn toegestaan? Is dat dan een rechtvaardiging voor het exposen van een ander? Sari Noordwest, adviseur bij EMMA, neemt je mee in een islamitisch perspectief op sexting en exposen. En geeft drie tips hoe we gezamenlijk - professionals, jongeren en ouders - kunnen komen tot een klimaat waarin het risico op (online) seksueel grensoverschrijdend gedrag zo klein mogelijk wordt. 

Sexting vóór het huwelijk 

Voor veel moslims is hun geloof steeds belangrijker en vormen islamitische principes vaker de leidraad in hun leven. Dus ook als het om seks gaat. Het maakt dat de visie van seksuele onthouding voor het huwelijk – seks in de breedste zin van het woord – leeft onder moslims. Een visie die voor meisjes én jongens geldt.  

Deze visie houdt onder andere in dat een moslimjongere niet aan sexting zou moeten doen. Als een jongere besluit om wel seksueel getint beeldmateriaal te sturen naar een ander, dan begaat die jongere een zonde.  

Geen eenheidsworst 

Landelijke en lokale aandacht voor exposing moet bewustwording bij alle jongeren in Nederland creëren en het risico op exposing verkleinen. Een goede ontwikkeling. Echter, in de aanpak van bewustwordingscampagnes wordt regelmatig de visie uitgesproken dat er niets mis is met sexting, alleen met exposing. En dat sexting onderdeel kan zijn van de seksuele ontwikkeling. Veel moslims zullen zich niet herkennen in zo’n boodschap. Dat zorgt ervoor dat de aanpak van exposing niet bij hen aansluit.  

Wat moet er dan wel gebeuren? Het belangrijkste is om te beseffen dat Nederland geen eenheidsworst is. Op allerlei vlakken heersen er verschillende gedachten en opvattingen over allerlei zaken. Zo ook over het wel of niet seksueel actief zijn voor het huwelijk en daarmee dus sexting. In de aanpak van exposen moet ook dat perspectief worden meegenomen. Vooral omdat dat niet alleen voor moslims een realiteit is, maar ook voor mensen uit andere geloofsgemeenschappen.  

1. Zet de kracht van religie in 

Religie maakt een belangrijk deel uit van het leven van ouders en jongeren. Voor veel van hen vormt het geloof het morele kompas dat hen de weg wijst in wat wel en wat niet kan. Daarom kun je religie als kracht inzetten om bewustwording te creëren.  

Je zou namelijk kunnen stellen dat het wijzen op het verbod van sexting voor het huwelijk een vorm is van victim blaming, waarbij de schuld en verantwoordelijkheid bij het slachtoffer worden gelegd. Terwijl er vanuit islamitisch perspectief niet alleen een verbod op sexting is, maar bovenal ook op exposen -  het doorsturen van een ontvangen seksueel bericht naar derden. Dat komt omdat het openbaren van een zonde niet is toegestaan door Allah. Bovendien is exposen ook niet alleen iets tussen de exposer en Allah, maar de exposer richt (moedwillig) schade aan bij slachtoffer en vaak ook diens familie. Ook als de exposer vindt dat ‘X die foto dan maar niet had moeten sturen’, ‘Y gewoon diens lesje moet leren’ of  ‘iedereen moet weten wat voor slet Z is’.  

Er is in geen geval rechtvaardiging om deze intieme berichten door te sturen. De exposer, oftewel de dader, is verantwoordelijk voor het besluit om een foto (of iets anders) de wereld in te sturen. Het maakt dus dat de schuldvraag ook bij diegene komt te liggen.  

Religie helpt kortom om de scheve maatstaf tussen jongens en meisjes recht te trekken, te werken naar een blaming the perpetrator en de islamitische kijk op exposing te verduidelijken. Bovendien geeft religie handvatten en ondersteuning om het gesprek over seksualiteit en intimiteit te voeren tussen ouder en kind. Ook als ouders dit anders ervaren vanuit een culturele schaamtecultuur, waarin alles wat met seksualiteit te maken heeft angstvallig wordt vermeden. Tot slot brengt religie het besef van ‘vergeving’  en ‘barmhartigheid’; religie is niet alleen een plek van hel en verdoemenis. Het brengt ouders en jongeren het besef dat de vergeving van Allah altijd daar is. Het vraagt dat zij zelf barmhartig en vergevinggezind moeten zijn. Niet alleen naar de ander, maar ook naar zichzelf. Religie kan dus meerdere deuren openen om seksueel grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar te maken en aan te pakken. 

2. Verandering van binnenuit 

Verandering komt van binnenuit. Concreet houdt dit in dat de islamitische gemeenschap volwaardig gesprekspartner moet zijn. Zij weten het beste wat zij nodig hebben en hoe dat er in de praktijk kan uitzien. Regelmatig worden moskeeën (onbewust) uitgesloten van onderzoek of worden zij achteraf pas betrokken bij een campagne. Zonde, want daar zijn sleutelfiguren, mensen met verstand van hedendaagse en religieuze zaken. En jongeren, die ook een bron van informatie zijn.  

3. Zelfreflectieve professional 

Tot slot moet een professional - denk aan een docent of zorgverlener, maar ook een beleidsmaker -   kritisch naar diens eigen rol kijken. Weet de professional voldoende over de leefwereld van islamitische jongeren? Dit is belangrijk, want alleen daarmee helpen professionals jongeren verder. Verschillende perspectieven en invalshoeken stellen jongeren beter in staat om keuzes te maken die bij hen passen en zich daar verantwoordelijk voor te voelen. Écht goede voorlichting en hulpverlening vraagt ook om zelfreflectie: is een professional in staat om diens eigen waarheid over sexting en exposing naast die van een ander leggen, zonder oordeel te luisteren en een jongere hulp te bieden die passend is bij de identiteit van de jongere? 

Uiteindelijk hebben we allemaal, gelovig of niet, hetzelfde doel: (online) seksueel overschrijdend gedrag en misbruik tegengaan en beperken. Laten we ons gezamenlijk – professionals, ouders en jongeren – inzetten om dat doel voor ogen te houden en te bereiken. Ook als de visie hoe we dat moeten doen verschilt.   

Gemaakt door
Foto van Sari Noordwest. Sari is een witte vrouw en draagt een donkergroene hijab. Ze heeft lichtblauwe ogen en draagt ook een bril. Verder heeft ze een roodkleurige trui aan.

Sari Noordwest

criminologe – diversiteitsomarmer – adviseur
Veiligheid en Criminaliteit