Op donderdag 3 oktober was ik bij ‘Net op groen?’, een werkconferentie over de energietransitie in Noord-Nederland, georganiseerd door de provincies Groningen en Drenthe. Experts uit overheden en het bedrijfsleven zochten elkaar op. De vraag die daarbij centraal stond: wat is er nodig voor een volgende stap in de energietransitie?

Verhaal

‘Mensen zijn op zoek naar het verhaal’, opent Nienke Homan, gedeputeerde van de provincie Groningen. Dat helpt om mensen mee te nemen in het waarom van de energietransitie.  ‘Met de hete zomers in Nederland wordt het makkelijker om te vertellen dat er een omslag nodig is voor het klimaat. En bij ons in Groningen is het helemaal duidelijk: we moeten van het aardgas af. We moeten het probleem zelf oplossen. Dat is onze drive.’

Urgentie

Volgens Tjisse Stelpstra, gedeputeerde van de provincie Drenthe, ontbreekt nog het gevoel van urgentie. Nederlanders zijn zo gewend dat er altijd stroom uit het stopcontact komt en alles altijd vanzelf werkt, dat ze niet zien dat het huidige energienetwerk tegen zijn grenzen aanloopt. Om het bewustzijn te vergroten, grapt Stelpstra, zou een stroomstoring van twee dagen fantastisch zijn.

Groepsdieren

Carina Wiekens, lector Duurzaam Gedrag aan de Hanzehogeschool Groningen, onderzoekt als psycholoog hoe je consumenten bewust kan maken van bijvoorbeeld hun energieverbruik. ‘Verandering in groepen gaat gemakkelijker dan individueel’, benadrukt ze. We zijn nou eenmaal groepsdieren. ‘En zorg dat mensen zelf eigenaar zijn van de verandering.’ Mensen willen best uit eigen wil hun gedrag aanpassen, maar niemand wil veranderd worden.

Samenwerking

Tot slot een oproep aan de aanwezigen in de zaal. ‘Misschien moeten we meer aan hetzélfde eind trekken, in plaats van ieder voor zich aan verschillende kanten’, oppert Han Slootweg, directeur strategie bij Enexis. Hij vindt dat de bedrijven en overheden wel wat meer mogen samenwerken voor het algemeen belang, in plaats van vooral het eigen belang na te jagen. ‘Er is nu momentum voor duurzame energie, laten we dat gebruiken’.

Verbinden

Steeds weer hoor ik hetzelfde terug: een slim en duurzaam energiesysteem is geen technologisch probleem. Het is vooral een menselijk of sociaal probleem. Het gaat om draagvlak, om het betrekken en meekrijgen van burgers en stakeholders. Met andere woorden: het verbinden van overheid en bedrijfsleven, van overheid met samenleving. Boeiende vraagstukken, precies in het werkveld van EMMA.