En daar in de wachtkamer vraag ik me af: waarom was ik eigenlijk zo geïrriteerd? Is het mogelijk om relaxed te blijven als alles zo efficiënt mogelijk moet en iedereen altijd haast heeft in de stad? En dat doet me denken aan een van de meest relaxte oud-collega’s die ik heb, Sabien Brehler. WZSD: wat zou Sabien doen? Relaxed blijven, ongetwijfeld.

Vlak voordat Sabien vertrok, maakte ze een podcast, Onder de rook: Rotterdam. Daarin vertelt schrijver Arjen van Veelen tijdens een wandeling over zijn stad Rotterdam. De podcast gaat over de efficiëntie van de stad, maar vooral over de onderliggende vraag: Kun je menselijk blijven in een stad waarvan niet alleen de skyline steeds hoekiger wordt, maar ook het beleid meer en meer gestuurd wordt door computermodellen?

Mooi en lelijk tegelijk 

Ik hou van Utrecht. Ik hou van de grachten, de kleine en schattige hofjes die een oase van rust zijn in het drukke centrum en de leuke, eigenaardige winkeltjes en cafeetjes die de creativiteit van de stad uitstralen. Maar, zoals elke stad heeft Utrecht ook lelijke kanten. 

De eerste aflevering van de podcast gaat over thuis-zijn in Rotterdam en gentrificatie. Arjen van Veelen vertelt, met de herrie van de stad op de achtergrond, waarom Rotterdam zijn stad is. Door de Instagram-waardigheid van de hoge gebouwen en de bruisende binnenstad bijvoorbeeld. Maar er zijn ook dingen die schuren: de stad wordt steeds meer van de elite. Zo heeft Rotterdam een wet waarmee de stad kan bepalen dat je niet in een bepaalde wijk mag wonen, omdat je geen diploma hebt voor hoger onderwijs. Pijnlijk, vindt Arjen, omdat Rotterdam van oudsher een stad was waar mensen met een kleine beurs terecht konden. Terwijl Arjen en Sabien vanaf de oude haven richting de Willemsbrug wandelen, bespreken ze de waarde van chaos en omsamenhangendheid.

Beluister de aflevering onder de rook #1: van oud naar nieuw

Rennen, springen, vliegen, vallen, opstaan en weer door 

In de tweede aflevering gaat het over de spanning tussen de stad als computermodel en de stad als plek waar mensen wonen. Hoe maak je beleid vanuit die hoge torens voor al die mensen die niet in hokjes passen? In deze aflevering steekt Sabien met Arjen de Maas over. Ze komen onderweg allerlei werkzaamheden tegen. En dat roept irritaties op in het verkeer, merken Arjen en Sabien als ze bijna worden aangereden door een fietser. Hoe ga je ermee om als je als inwoner in een stad leeft die altijd maar wilt groeien en altijd haast heeft? Het idee dat een stad steeds moet groeien en zo efficiënt mogelijk ingericht moet worden, geeft weinig ruimte om oog te hebben voor een ander. Arjen denkt dat het zeker mogelijk is om ook zonder ‘computerdenken’ onze levens zo efficiënt mogelijk in te richten. Rotterdam zou best wat inefficiëntie kunnen gebruiken.

Beluister de aflevering onder de rook #2: vierkant beleid en ronde mensen

Thuis zit niet alleen in baksteen

In de derde en laatste aflevering lopen Sabien en Arjen naar de Tweebosbuurt, een volkswijk die ten onrechte is gesloopt en waar niet naar de stem van de bewoners is geluisterd. Door de hoge hekken zien ze alleen nog maar een hoopje bakstenen waar ooit mensen woonden. Voor Arjen is het duidelijk hoe dit heeft kunnen gebeuren. Beleidsmakers in die hoge gebouwen van de mooie skyline van Rotterdam hebben beslissingen genomen over levens van mensen zonder met ze te praten.

Dat kan anders, denkt Arjen. Je kunt de wereld namelijk niet van bovenaf besturen. Mensen zijn niet alleen door computermodellen te begrijpen. Kom uit je bubbel en praat met anderen. Dat advies geldt niet alleen voor beleidsmakers, maar voor iedereen in de stad. Dat is de essentie van thuis-zijn.

Beluister de aflevering onder de rook #3: waar hoopjes bakstenen ooit huizen waren 

Tot slot

Ik kijk met andere ogen naar m’n eigen stad als ik terugkom van de tandarts. Die fietser die langzaam fietst en midden op het fietspad fietst, irriteert me bijna niet. Met heel veel plezier woon ik al een tijdje in Utrecht, maar ik vraag me tegelijk weleens af waarom we elkaar niet vaker gedag zeggen op straat. Of elkaar voor laten gaan, gewoon omdat het kan. 

De man met salt & pepper rastahaar die in de buurt van het Centraal Station op z’n trommel drumt, ook al miezert het. De achterbuurvrouw die Snapchat gebruikt om contact te onderhouden met haar kleinkinderen. En Sabien, die nog geen idee heeft dat ik haar ga stalken zodra ik weet bij welk Utrechts koffietentje ze nu werkt. Uiteindelijk zijn inderdaad de mensen met wie ik in Utrecht woon de essentie van de stad. En we maken de stad samen, door niet in onze eigen bubbel te blijven.

Volgende maand versturen we een nieuwsbrief waarin we je meenemen in een ander maatschappelijk thema. Heb je nog vragen of opmerkingen? Stuur een mailtje naar redactie@emma.nl. 
 
Vond je deze nieuwsbrief leuk en wil je ‘m tippen aan je vrienden, kennissen of collega’s? Leuk! Je kan ‘m gewoon doorsturen. 

Tot de volgende!   

Oglaya Doua

Redacteur bij EMMA