Populisme, maatschappelijke onrust en de stem van het volk

Onze expert Bestuur & Democratie Ton Baetens verdiepte zich deze zomer in populisme, de politieke stroming die al jaren aan een flinke opmars bezig is. Want: waarom ‘werkt’ populisme eigenlijk? De roman Bournville vertelt dit verhaal van binnenuit en laat zien waarom emotie vaak vele malen belangrijker is dan al het andere.

Schrijver Jonathan Coe doet in deze roman uit de doeken hoe het familieleven in het naoorlogse Engeland eruitziet. Of nog preciezer: dat van het naoorlogse Birmingham en de chocoladefabriek, die in Bournville een prominente plek inneemt. Een verhaal dat start met de overwinning op Nazi-Duitsland dat via de opkomst van televisie en internet laat zien hoe de identiteit van Engeland verandert. En hoe dat voor een flink aantal mensen niet goed bij te houden of te begrijpen is.

Meer lezen over populisme?

Van uitkering naar zorg: deze docu legt de uitdagingen van omscholen bloot

Het zorginfarct is niet iets van de toekomst: we zitten er al middenin. Gelukkig zijn er hoopvolle initiatieven waarmee geprobeerd wordt het tij te keren, overal in Nederland. Zoals in Rotterdam, waar de gemeente op zoek ging naar mensen met een uitkering en een interesse voor zorg.

Redacteur Valerie van Niel tipt dan ook de documentaire ‘Extra Handen’ van 2Doc, waarin we vier deelnemers van het experiment van Rotterdam volgen: Iman, Bibiche, Linda, en Marco. In vijf maanden worden zij omgeschoold tot Helpende of Verzorgende in de ouderenzorg. Alle vier beginnen enthousiast, maar komen genoeg uitdagingen en tegenslagen tegen in het huidige zorgstelsel.

Deze documentaire laat zien hoe zorg – hoeveel innovaties er ook worden uitgevonden - toch altijd weer mensenwerk is. En dat ook prachtige initiatieven zoals deze nog steeds een druppel op een gloeiende plaat zijn.

Hoe rijmen we ruimtelijke ontwikkeling met brede welvaart? 

 

Welvaart gaat niet alleen over rijkdom en bezit. Want: boven een bepaald welvaartsniveau, leidt economische groei niet automatisch tot meer geluk. Daarom is het belangrijk om vanuit meer verschillende invalshoeken naar welvaart te kijken. 

Onze expert Ruimte & Wonen Jan Maessen verdiepte zich in het thema brede welvaart, in het ruimtelijke domein. Dit thema wordt namelijk steeds vaker wordt aangevlogen vanuit brede welvaart. Zo heeft Maastricht gekozen voor een burgerberaad over het versterken van de sociale weerbaarheid met de omgevingsvisie en wordt er in Den Haag Zuidwest een hele wijk vernieuwd, waarbij nadrukkelijk wordt ingezet op leefbaarheid. 

Jan haalde interessante inzichten over ruimte en brede welvaart uit dit overzicht van De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB). In deze publicatie reflecteren diverse wetenschappers en deskundigen op de manieren waarop overheden het beste invulling kunnen geven aan grote maatschappelijke opgaven. Hoe kunnen zij de beschikbare middelen zo effectief en doelmatig mogelijk inzetten, zodat dit bijdraagt aan de brede welvaart in alle regio’s? Een aantal toonaangevende denkers op dit domein in Nederland komen aan bod, zoals Josse de Voogd. Een mooi rapport om je te oriënteren op de verschillende snijvlakken van brede welvaart met het publieke domein.

Meer leestips over ruimte en brede welvaart?

Hoe is het om weer vrij te komen na een jarenlange gevangenisstraf? 

 

Harry en Bram mogen bijna de gevangenis verlaten. Harry zat al twee keer vast voor moord; een derde van zijn leven bracht hij door in de gevangenis. Bram is een draaideurcrimineel met verslavingsproblematiek. Voor de podcast 'Buiten de Muren’volgde podcastmaker Marjolein Knol Harry en Bram een jaar lang vanaf het moment dat zij (bijna) vrij komen. Hoe sta je na lange tijd in de gevangenis weer op eigen benen? Verschillende overheidsinstanties proberen Harry en Bram daarbij te helpen, maar dat is nog niet eenvoudig.

Onze expert criminaliteit & veiligheid Linda de Veen luisterde de podcast en zag: 'Buiten de Muren’ is meer dan een inkijkje in het leven van (ex-)gedetineerden. Het laat ook zien hoe belangrijk het samenspel is tussen gevangeniswezen, openbaar ministerie, reclassering, schuldhulpverlening en woningbouwcorporatie.

Slavernij toen en jij nu

 

Dit jaar markeert 1 juli het herdenkingsjaar van de afschaffing van slavernij in 1863. Een goed moment om stil te staan bij de verhalen uit die tijd. Maar misschien net zo belangrijk zijn de verhalen van na de slavernij. De afschaffing van de slavernij betekende nog lang niet dat alle tot slaafgemaakten ook daadwerkelijk vrij waren. Redacteur Oglaya Doua luisterde de podcast Een verborgen Surinaamse schat, waarin Mathieu Wijdeven het leven en werk van G.G.T. Rustwijk onderzoekt. Geboren in 1862, één jaar voor de officiële afschaffing van de slavernij, groeide Rustwijk uit tot schrijver, dichter, theatermaker én verzetsheld tegen het koloniale bewind. Hij blijkt ook Mathieu’s betovergrootvader te zijn. Die ontdekking wordt het begin van Mathieu’s onderzoek.

Oglaya dook zelf ook in haar verleden en sprak met haar zus over missende puzzelstukjes en de gevolgen daarvan. Niet alleen in Nederland, maar ook in Suriname is de invloed van het kolonialisme nog altijd zichtbaar. Ook na de afschaffing van de slavernij en de onafhankelijkheid. Wat betekent het om verbonden te zijn met dat stukje geschiedenis van Nederland? In het eerste deel van een driedelige serie gaat ze op zoek naar antwoorden. Lees 'm hier:

Een ontwortelde geschiedenis: hoe kolonialisme voor een zwart gat zorgde in de familiegeschiedenis van deze twee zussen

Een eerlijke energietransitie

 

Iedere Nederlander heeft te maken met de transitie naar meer duurzame energie. Maar de impact die het op mensen heeft, verschilt. De Number Five Foundation van Laurentien van Oranje organiseerde de afgelopen jaren een dialoog over hoe we kunnen zorgen voor een rechtvaardige energietransitie, waarover nu in het rapport ‘Onzichtbare bruggen’ wordt teruggeblikt. 

De dialoog is in een periode van enkele jaren gevoerd, en er deden meer dan duizend mensen aan mee. Waaronder ook veel mensen voor wie de energietransitie absoluut geen dagelijks gespreksonderwerp is. Het biedt een gestructureerde terugblik op de dialoog, en geeft enkele eerste handvatten om die transitie rechtvaardig te realiseren.

Het rapport beoogt geen definitieve oplossingen te geven om de energietransitie op een rechtvaardige manier te realiseren. Sterker nog, ook de vraag wat ‘rechtvaardigheid’ dan precies is, wordt niet definitief beantwoord. Toch is het een zeer nuttig rapport, want de lezer krijgt nieuwe perspectieven op de transitie. En dat maakt weer eens te meer duidelijk hoe belangrijk het is om ook mensen voor wie het debat over de energietransitie geen dagelijkse kost is, te betrekken bij die transitie.