Als je bestaanszekerheid onzeker is, ervaar je vaak óók nog dat jij zelf weinig aan die situatie kunt veranderen
Hoofdafbeelding
Een belangrijk thema deze verkiezingen is bestaanszekerheid. EMMA werkte mee aan een rapport van de Nationale Ombudsman over de Participatiewet. Tijdens dat onderzoek kregen we een inkijkje in het leven van mensen voor wie bestaanszekerheid geen zekerheid is. En we leerden dat zij vaak óók nog lijden onder het gevoel dat zij zelf weinig aan hun eigen situatie kunnen veranderen. Onderzoekers Betti Lemstra en Mary van den Wijngaart kijken terug op deze gesprekken.
“Veel mensen in de bijstand ervaren een zware druk door het oude stigma dat bijstandsgerechtigden ‘steuntrekkers’ zouden zijn. In werkelijkheid willen zij juist graag werken, maar kunnen zij dat vaak niet vanwege langdurige (psychische) problematiek en/of beperkte belastbaarheid”, vertelt Mary van den Wijngaart.
Vrijwel iedereen wil van betekenis zijn
“De Nationale Ombudsman geeft in haar rapport ook aan dat vrijwel iedereen die we hebben gesproken, iets wil betekenen voor de maatschappij. En zich nuttig wil voelen. Je merkt dat als je aan hen vraagt of ze invloed kunnen uitoefenen op de eigen situatie dat dat bijna altijd gaat over mee kunnen doen. En dat zij daar vanuit de Participatiewet te weinig mogelijkheden toe ervaren. Vaak omdat er geen sprake is van maatwerk.”
“Iemand vertelde ons dat ze meer kan bijdragen aan de samenleving dan dat ze nu doet”, zegt Betti Lemstra. “Maar dat er nu onvoldoende buiten de kaders gedacht wordt. Zij zei: Ik heb de capaciteit om fatsoenlijk werk te doen. Ik heb alleen niet de capaciteit om vijf uur achter elkaar te werken.”
‘Inspraak mag geen vinkje zijn’
Begin oktober verscheen het rapport ‘Inspraak mag geen vinkje zijn’ van de Nationale Ombudsman. Dit rapport richt zich op de invloed die burgers hebben binnen de Participatiewet. Onder deze wet valt iedereen die kan werken, maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redt. Ook mensen met een bijstandsuitkering vallen onder de Participatiewet. Voor de Nationale Ombudsman interviewde EMMA 19 mensen die zijn aangewezen op de Participatiewet. We spraken met hen over wat zij zelf doen - en kunnen doen - om hun eigen leefsituatie te beïnvloeden.
