Het behoud van stedelijk groen is essentieel om steden leefbaar en veerkrachtig te houden. Waarom wordt dan nog altijd dat laatste stukje groen opgeofferd aan een paar parkeerplaatsen? En waarom wordt er toch gekozen voor nieuwbouw in plaats van het beschermen van het leefgebied van egels, vleermuizen en insecten of een speelplek voor kinderen? Waarom heeft iedereen de mond vol van natuur, maar krijgt het in de praktijk een lage prioriteit? Netwerkanalyse kan helpen bij het vinden van een antwoord op deze vraag.

In deze serie bespreekt communicatie-wetenschapper Lidwien van de Wijngaert elke twee weken wat sociale netwerkanalyse kan betekenen voor een maatschappelijk vraagstuk. (Sociale) Netwerkanalyse is een manier om vanuit de relaties tussen mensen of organisaties inzicht te krijgen in de complexe werkelijkheid. Inzicht in de centrale (of juist decentrale) positie van spelers in het veld kan bijvoorbeeld helpen bij het bepalen van beleid of een (communicatie)strategie. In de tweede aflevering staan sociale netwerken voor vraagstukken binnen het thema Stad en Land centraal.

 

Om inzicht te krijgen in de mechanismen die er voor zorgen de groene ruimte vaak wordt omgezet in ander landgebruik kan netwerkanalyse helpen. Wetenschappers Solène Guenat, Andrew Dougillen Martin Dallimer zijn onderzoekers van een onderzoeksinstituut uit Leeds (Groot Brittannië) dat zich richt op duurzaamheid. Zij kozen voor een netwerkaanpak om er achter te komen waarom, ondanks goede bedoelingen, in twee snel groeiende steden in de sub-Sahara in Afrika (Sunyani en Techiman in Ghana), groene ruimte zo vaak verloren gaat.

Op basis van 23 interviews maakten de onderzoekers een stakeholder-netwerk. Ze gebruikten hiervoor de Net-Map methode die is ontwikkeld door Eva Schiffer. Net-Map is manier om een kwalitatieve netwerkanalyse uit te voeren. In Net-Map ga je met elkaar in gesprek over een bepaald vraagstuk. Daarbij maak je, een overzicht van de spelers en hun onderlinge relaties. Denk bijvoorbeeld aan geldstromen, formeel opdrachtgeverschap, het geven van steun of het uitoefenen van invloed. Door het stakeholder-netwerk te visualiseren wordt het mogelijk om kansen en uitdagingen met betrekking tot een vraagstuk te zien.

Zo bleek uit het onderzoek van Guenat en haar collega’s dat belangrijke stakeholders (zoals niet-gouvernementele organisaties) voldoende invloed hadden. De economische druk om land te ontwikkelen bleek echter steeds groter dan de wil om stedelijk groen te behouden. De invloedrijke stakeholders bleken niet te beseffen wat het economische belang is van de groene ruimte. Door het economische belang van de groene ruimte beter voor het voetlicht te brengen bij de invloedrijke stakeholders kan het groen in de Afrikaanse steden beter behouden blijven.

Een kwalitatieve netwerkanalyse geeft niet alleen inzicht in welke stakeholders van belang zijn maar ook in hoe ze zich tot elkaar verhouden. Door vanuit netwerkperspectief naar een vraagstuk te kijken komen vaak andersoortige oplossingen aan het licht. Een wijze les die niet alleen in Afrika relevant is.

Verder lezen?

  • Het artikel van Guenat, Dougill en Dallimer uit 2020 heet “Social network analysis reveals a lack of support for greenspace conservation” en is gepubliceerd in het tijdschrift Landscape and Urban Planning. Het artikel vind je hier.
  • Meer informatie over de Net-Map methode die is ontwikkeld door Eva Schiffer vind je hier. Een stap-voor-stap aanpak vind je hier.

Benieuwd wat netwerkanalyse betekent voor de vraagstukken waar jij mee bezig bent? Bekijk de post-academische leergang die we aanbieden via de Radboud Universiteit in Nijmegen: Netwerkanalyse voor de praktijk.

Gemaakt door
Foto van Lidwien van de Wijngaert. Lidwien is een witte vrouw met donkerbruin haar en donkere ogen. Ze heeft haar haren vastgebonden en draagt een roze blouse en een rode colbert.

Lidwien van de Wijngaert

communicatiewetenschapper - onderzoeker
Bestuur en Democratie