Is dit een grap? Een plan om discriminatie en racisme tegen te gaan, getiteld ‘Ons voetbal is van iedereen’ gepresenteerd door vier witte mannen van middelbare leeftijd (ze hebben zelfs hetzelfde jasje aan…). In de woorden van John Olivieira, voorzitter van de Europese antidiscriminatie-organisatie Football Against Racism in Europe (Fare), in Trouw: “Het zijn een paar grijze duiven op een podium.”  

Het plan

Goed, met de presentatie sloeg de KNVB de plank dus wel een beetje mis. Maar het gaat natuurlijk om het plan. Wat staat daarin, en gaat dat werken? Ik heb er wel wat vraagtekens bij. 

Wat vooral opvalt: de meeste concrete acties blijven in handen van de KNVB. Je weet wel, dat witte mannenbolwerk dat altijd riep dat discriminatie een maatschappelijk probleem is. Die club die er ook niks aan kan doen dat dat ook in het voetbal naar voren komt. De KNVB gaat van alle meldingen van discriminatie bepalen tot welke aanpak zal worden overgegaan, de KNVB gaat scholing vormgeven voor officials. 

Meer samenwerking met (ervarings)deskundigen a.u.b.

Ik mag hopen dat de KNVB in bovenstaande acties niet alleen - zoals wel in het plan benoemd - met het OM, maar ook met een divers team van experts op het gebied van (interventies tegen) discriminatie gaat uitwerken. Wie komen er bijvoorbeeld in de voorgenomen ‘Denktank aanpak Discriminatie’ te zitten? Mensen uit de voetballerij en mensen uit het openbaar bestuur, maar met wat voor kennis en achtergrond? Met andere woorden, hoe gevarieerd en inclusief wordt deze denktank? En wie worden er betrokken bij het trainingsprogramma voor clubs? Het klinkt misschien flauw, maar het is essentieel dat hier heel bewust over nagedacht wordt, en dat zie ik niet overal in het KNVB-plan terug. 

Er worden wel mooie samenwerkingen met belangengroeperingen en kennisinstituten aangekondigd. Maar waarom dan vooral in netwerkbijeenkomstenNetwerkbijeenkomsten: “De KNVB gaat ieder jaar vier netwerkbijeenkomsten organiseren met de diverse belangengroeperingen. Deze bijeenkomsten zijn bedoeld om ervaringen uit te wisselen, kennis te delen en samen op te trekken in de strijd tegen discriminatie."

Antiracisme team: “De KNVB zet een antiracisme team op. Alle clubs uit de topcompetities krijgen de vraag om één speler zitting te laten nemen in het antiracisme team. Dit team gaat meedenken over oplossingen om racisme in het voetbal tegen te gaan.”

Fair Play-trajecten: “De overheid gaat extra investeren in Fair Play-trajecten. De Fair Play-workshop is ontwikkeld door de Anne Frank Stichting en wordt als scholingsactiviteit ingezet. Dit traject is erop gericht om jongeren bewust te maken van verschillende vormen van discriminatie. Indien er voldoende clubs bereid zijn om mee te doen, worden er jaarlijks ongeveer 40 clubs/scholen en 1000 jongeren bereikt.” en niet juist in bijvoorbeeld het antiracisme team? (Waarom is het trouwens een antiracisme team en geen antidiscriminatie team?) En waarom wordt juist zo’n Fair Play-traject van de Anne Frankstichting  niet gewoon verplicht?

Meldingsapp

Daar waar de KNVB specifiek niet in eigen huis blijft, zouden ze nou juist wel weer gebruik moeten maken van wat er al is. De app ‘meld discriminatie nu’ wordt ‘volledig geschikt gemaakt voor het voetbal’. In Engeland bestaat zo’n app al 6 jaar, en deze lijkt effectief. Goed idee dus. Maar waarom hier niet juist gebruik maken van wat ze al hebben, zoals een meldoptie in de KNVB-apps? Die gebruiken voetballers en voetbalfans toch al.

Ik ben niet alleen maar kritisch over het KNVB-plan. Het idee om het bedrijfsleven op te roepen met slimme technologie goede registratiesystemen te ontwikkelen is charmant. De aandacht voor de rol van scheidsrechters is terecht. Maar naast bovenstaande vragen heb ik ook nog allerlei praktische twijfels. Bereik je de juiste doelgroep(en) met de trainingen? Zijn meldingstools voor supporters en vooral ook voor scheidsrechters niet veel te arbeidsintensief om echt effectief te zijn? 

Het sterkste wapen van de KNVB

En mijn belangrijkste vraag: waarom zijn de mensen om wie het gaat niet veel directer bij dit plan betrokken? Waarom geen gebruik maken van het gigantische platform dat voetbalidolen, zowel zwart als wit, hebben bij alle kleine en grote voetballertjes en fans in Nederland? Rolmodellen zijn effectief en een groter rolmodel dan een profvoetballer is bijna niet te bedenken. Daarom mijn dringende boodschap aan de KNVB: gebruik je eigen sterkste wapen! Ik kijk de komende tijd met veel interesse naar de uitvoering van dit actieplan.