De Tussenruimte is een sociaal lab, een podium voor onafhankelijk debat en dialoog in Den Haag.

naar de tussenruimte

Zwarte Piet heeft dit weekend weer hard op de deur geklopt en opnieuw duidelijk gemaakt dat Nederland meer divers is dan ooit. Zwarte Piet maakte ook duidelijk dat die diversiteit het wij-zij-denken aanwakkert. En Zwarte Piet zag hoe supportersstammen er dit weekend in slaagden om de overheid zodanig onder druk te zetten dat deze andere burgers rechten ontnam: het recht op demonstratie.

Het kinderfeest wordt aangegrepen om demarcatielijnen te trekken en grenzen te overschrijden in een samenleving die steeds diverser en complexer wordt. De Amerikaanse socioloog Robert Putnam stelde dat naar mate een samenleving verscheidener wordt, mensen zich steeds meer in hun eigen groep terugtrekken. Socioloog Godfried Engbersen constateerde samen met zijn collega’s in het WRR-rapport De Nieuwe Verscheidenheid dat er aanwijzingen zijn om aan te nemen dat wat Putnam stelt ook in Nederland aan de hand kan zijn. Mensen zouden zich meer terugtrekken in hun eigen stam.

Mensen kunnen niet gereduceerd worden tot één kenmerk: “de kosmopoliet”, “de immigrant”, “de jood”.’ Maar het gebeurt volgens haar steeds meer.

Daarmee is de vraag relevant of we aan het begin van een tribalisering van de samenleving staan, zoals ook minister Kaag stelde in haar Abel Herzberglezing. Het tribale identiteitsdenken wint volgens haar terrein. Ze waarschuwt er voor en stelt: ‘Mensen kunnen niet gereduceerd worden tot één kenmerk van hun wezen. Tot “de kosmopoliet”. “De immigrant”. “De moslim”. “De jood”.

Maar het gebeurt volgens haar steeds meer. En denken in identiteit, zo stelt ze, kan funeste gevolgen hebben. ‘Dat is de belangrijkste les van de 20e eeuw.’

Zijn we aan het tribaliseren? Daarover gaat het gesprek met socioloog Godfried Engbersen en schrijver Babah Tarawally, op 27 november in de Tussenruimte bij EMMA in Den Haag. Dit debat is onderdeel van de serie 'Wie is wij? De paradoxale samenleving'.

Meld je hier aan

De Tussenruimte

In deze Tweede aflevering van de debatserie Wie is Wij? De Paradoxale samenleving gaan we met Godfried Engbersen en met Babah Tarawally - schrijver uit Sierra Leone die zeven jaar in een Nederlands AZC leefde - onderzoeken of Nederland tribaliseert. En of er nog een weg bestaat naar nieuwe gezamenlijkheid.

Engbersen zal een analyse maken van de fragmentering van de samenleving en heeft beloofd na te denken over oplossingen. Tarawally, die na zijn aankomst in Nederland moest ontdekken dat zijn kleur zijn identiteit zou bepalen, zal op humorvolle wijze een uitweg zoeken uit het vastgelopen debat over kleur en identiteit, zoals hij dat ook deed in zijn boek Gevangen in Zwart Wit Denken.

Dit alles in het kader van de vraag: Wie is wij? Ben ik wij? Ben jij wij? Is de buurman wij? Is de staat wij? Een serie lezingen onder leiding van journalist Bas Mesters die De Tussenruimte bij EMMA en de Groene Amsterdammer samen organiseren.

Tarawally moest na zijn aankomst in Nederland ontdekken dat kleur zijn identiteit zou bepalen

Gemaakt door
Foto van Bas Mesters. Bas is een witte man met donker haar en blauwe ogen. Hij draagt een donkere overhemd.

Bas Mesters

programmamaker - De Tussenruimte - journalist