Ieder jaar komt er 20.000.000 kilo afval terecht in de Noordzee, waarvan het grootste deel niet-afbreekbaar plastic is. Minuscule stukjes plastic afval komen terecht in onze voedselketen en zelfs in ons eigen lichaam. Om aandacht te vragen voor de plastic soep maakte Merijn Tinga in 2014 zijn eerste surfboard van plastic afval. Hiermee surfte hij 350 kilometer langs de Nederlandse en Belgische kust. Op 22 januari gaf Tinga een lunchlezing bij EMMA over hoe je als individu impact kunt maken. Welke lessen kunnen we leren van de Plastic Soup Surfer?

Impact maken begint bij jezelf: als we het opnemen tegen plastic, nemen we het op tegen onszelf

Plastic heeft elk facet van ons leven ingepakt. We gebruiken het voor alles: het zit in je kleding, in de verpakkingen van je eten en zelfs in je tandpasta. Het is overal, en het verdwijnt niet. Eindigt plastic in de natuur, dan kunnen schimmels en bacteriën het synthetische materiaal niet afbreken. Het plastic brokkelt in kleine stukjes af, tot er miniatuurdeeltjes overblijven die zich ophopen in de voedselketen.

We moeten niet af van plastic, wel van plasticvervuiling

Toch is Merijn Tinga niet tegen plastic. ‘Ik klaag plastic niet aan, maar onze omgang met plastic wel. We moeten niet af van plastic, wel van plasticvervuiling. Maar dat betekent dat we het op moeten nemen tegen de gemaksmaatschappij en ons eigen gedrag.’

Gelukkig worden we ons steeds bewuster van de gevaren van plastic voor het milieu. ‘Er was een periode waarin we niet wisten hoe we met plastic om moesten gaan. Maar we hebben ons herpakt.’ Nu zijn het plasticprobleem en de actie die hij daartegen voert een soort testcase, legt Tinga uit. ‘We moeten een manier vinden om met plastic om te gaan, en we zullen volgens dezelfde principes ook met andere milieuproblemen om moeten gaan. We moeten denken: hoe zouden mijn kleinkinderen later willen dat we nu met plastic omgaan?’

bijeenkomst bij EMMA

Impact maken begint bij jezelf: volg je eigen passies

Hoe overtuig je anderen ervan dat onze omgang met plastic niet houdbaar is? Échte impact maak je alleen als je dicht bij jezelf blijft, stelt Tinga. Zo wist hij uiteindelijk de Tweede Kamer voor zich te winnen. ‘Ik zoek altijd naar plastic flesjes op straat, en die vind ik ook altijd. Op den duur besloot ik een surfboard van die flesjes te bouwen en van Scheveningen naar Engeland te surfen. Ik wilde een statement maken, want ik wilde statiegeld op kleine plastic flesjes.’

Als we de kraan niet dichtdraaien, hebben alle miljoenen die geïnvesteerd worden in het opruimen van plastic geen zin

Toen hij de aandacht eenmaal had, nam hij een zelfgeschreven motie mee naar de Tweede Kamer. ‘De woordvoerders van de Kamer ondertekenden die motie allemaal. Twee dagen later werd mijn motie in een overleg overgenomen. Het werd de basis voor nieuw beleid van de staatssecretaris om in 2021 statiegeld op kleine plastic flesjes in te voeren.’

Impact maken begint niet alleen bij jezelf: we zijn allemaal verantwoordelijk

Er is 1,5 miljard geïnvesteerd om plastic uit het milieu te halen, door dezelfde bedrijven die investeren in de productie van diezelfde flesjes en verpakkingen. Sommige bedrijven werken aan recyclebaar materialen, maar als je een schildpad bent maakt het niet uit of het plastic in jouw zee recyclebaar is. ‘Alle miljoenen die geïnvesteerd worden in het opruimen van plastic, hebben geen zin als we de kraan niet dichtdraaien.’

bijeenkomst bij EMMA

We moeten dan ook af van het idee dat we zelf (als individuen) compleet verantwoordelijk zijn voor plasticvervuiling, en dat recyclen de enige oplossing is. We zijn met zijn allen verantwoordelijk voor dit probleem. Ook, en misschien wel vooral, de industrie. Daarbij komt dat we niet alleen moeten recyclen, we moeten vooral ook inzamelen. Dat betekent dat we op een andere manier over plastic moeten gaan nadenken. Om het plasticprobleem op te lossen, is een systemische verandering nodig, op individueel én industrieel niveau.

Gemaakt door
Foto van Patrick van den Hurk. Patrick is een witte man met grijs haar en blauwe ogen. Hij heeft een rood shirt aan en een zwart jasje.

Patrick van den Hurk

fotograaf - interviews - portretten
Ruimte en Wonen