Mijn eerste reactie op de vraag is er een relatie tussen plegers van huiselijk- en publiek geweld? was: "Ja, natuurlijk!" Mensen zijn toch niet ‘alleen’ maar gewelddadig binnen één context? Of toch wel?

Afgelopen jaar ging ik op onderzoek uit om antwoord te krijgen op deze belangrijke vraag. Want voor een effectieve aanpak van huiselijk geweld is het van belang zoveel mogelijk te weten over de gezinssituatie, en dus ook over de dader van huiselijk geweld. Is die dader ook gewelddadig buitenshuis? En andersom, zijn plegers van publiek geweld ook thuis aggresief?

Er is nog weinig onderzoek gedaan naar de overlap tussen huiselijk en publiek geweld.

Samen met Sietske Dijkstra, collega Hans Moors en het Verweij-Jonker Instituut zochten we uit wat er bekend is over de relatie tussen geweld ‘binnen’ en ‘buiten’. We analyseerden beschikbare wetenschappelijke literatuur van de afgelopen 14 jaar. Ook spraken we experts en professionals uit het zorg- en veiligheidsdomein om onze bevindingen uit de literatuur te toetsen. Dit deden we in opdracht van het WODC.

We kwamen erachter dat onderzoek naar de relatie tussen huiselijk- en publiek geweld nog in de kinderschoenen staat. Benieuwd waarom we niet goed weten of daders van huiselijk geweld ook gewelddadig buitenshuis zijn en vice versa? Lees hier de samenvatting van het onderzoeksrapport

3 belangrijke lessen

Voor de nieuwsgierige lezers, hierbij alvast drie belangrijke lessen: 

1. De werelden van huiselijk- en publiek geweld zijn twee aparte eilanden. Er is dan ook weinig onderzoek gedaan naar de relatie. Professionals uit de praktijk bevestigen dit. Zij vertellen: ‘verbanden tussen geweld binnen en buiten worden vaak over het hoofd gezien of niet nader onderzocht’Er worden dan ook structureel onvoldoende dwarsverbindingen tussen deze twee vormen van geweld gelegd. Bij delicten buitenshuis ligt het accent op het delict en de verdachte, niet op de context of het systeem. Een mooi voorbeeld waarin wordt geprobeerd deze werelden bij elkaar te brengen is de poster ‘er loopt een kind door het dossier’. Deze poster hangt bij justitiële partners en roept op om aandacht te hebben voor kinderen die niet direct betrokken zijn bij het strafbare feit maar waar mogelijk wel zorgen over zijn. Hiermee wordt bewustzijn gecreeerd voor de samenhang tussen geweld binnen en buiten, en daarmee de mogelijke zorgelijke thuissituatie van kinderen van een pleger van een delict. 

2. Er bestaat een relatie tussen geweld binnen en buiten. Maar deze relatie is lastig ‘hard’ te maken, omdat huiselijk geweld en geweld in de publieke sfeer afzonderlijke domeinen van kennis zijn. Hoe sterk dit verband is verschilt nogal in de gevonden wetenschappelijke literatuur. De sterkste relatie zien we  tussen kinderen die op jonge leeftijd thuis geweld meemaken en op latere leeftijd zelf dader zijn van geweld (dit kan zowel binnen- als buitenshuis zijn). Daarbij geldt: hoe jonger en meer je getuige bent geweest van geweld, hoe groter de kans dat je op latere leeftijd zelf betrokken raakt bij crimineel gedrag.  

3. Integrale interventies die zich richten op geweld zowel binnen als buiten lijken de oplossing, maar ze zijn onvoldoende aanwezig. Professionals geven aan dat bij bestaande interventies de relatie tussen geweld binnen en buiten vaak te laat aan het licht komt en er onvoldoende monitoring en terugkoppeling plaatsvindt tussen partijen. Alhoewel er binnen het strafrechtelijk beleid steeds meer aandacht is voor de context van het delict en de impact op het slachtoffer en de maatschappij, is hier nog een wereld in te winnen. 

Ben je nou écht enthousiast geworden, dan vind je hier de link naar het gehele onderzoeksrapport.

Gemaakt door
foto van anne in blauw overhemd, op het kantoor van emma

Anne Boer

praktijkgerichte sociologe – denker én doener - verbinding zorg en veiligheid