Conclusie? Nederlandse overheden werken te verkokerd, er is weinig regie en er is geen sprake van gelijkwaardigheid tussen de overheidslagen. Ook ontbreekt het aan goede financiële instrumenten. Op 10 september 2020 is het eindrapport van de studiegroep Interbestuurlijke en Financiële verhoudingen verschenen. Het doel van de studiegroep: overheden in staat stellen om maatschappelijke opgaven beter en met meer impact op te pakken. Overheden moeten hun krachten bundelen en met elkaar voor concrete oplossingen zorgen.

Randvoorwaarden voor een goede samenwerking tussen overheden

De opdracht die de studiegroep in 2019 kreeg luidde als volgt: ‘geef een advies om de randvoorwaarden voor een goede samenwerking tussen overheden te actualiseren of te verbeteren’. Het rapport ‘Als één overheid – slagvaardig de toekomst tegemoet’ is hiervan het resultaat. De studiegroep, bestaande uit ervaren bestuurders en hoge ambtenaren, nam drie opgaven onder de loep: de brede woonopgave, de geestelijke gezondheidszorg en de energie- en warmtetransitie. Conclusie: Nederlandse overheden werken te verkokerd, er is weinig regie en er is geen sprake van gelijkwaardigheid tussen de overheidslagen. Ook ontbreekt het aan goede financiële instrumenten.

Waar schort het aan?

Bernard ter Haar, voorzitter van de studiegroep, had als doel een bruikbaar rapport te maken, dat niet zomaar op een grote stapel zou belanden: Onze grootste zorg was toch eigenlijk of we erin zouden slagen om een helder eindrapport af te leveren. Eigenlijk was dat vanaf de start ons mantra: ‘zorg dat het bruikbaar wordt!’ Want: iedere dag verschijnen er goede rapporten. En toch gebeurt lang niet altijd iets met die adviezen. Dus hebben we geprobeerd scherp aan de wind te zeilen. Door geen politiek-correcte teksten te tikken, door écht kritisch te zijn. En vooral door scherp aan te geven waar het nu écht aan schort.’  

Samen de toekomst tegemoet, als één overheid

Als hij één van de veertien aanbevelingen zou moeten kiezen die liever gisteren dan vandaag doorgevoerd zou moeten worden, kiest Ter Haar voor het werken in brede programmateams. Teams die een brede, overstijgende agenda krijgen. In de praktijk heeft hij gezien dat dit werkt. Hij pleit ervoor om echt als één overheid te handelen en samen de toekomst tegemoet te gaan.

Bekijk hier het eindrapport ‘Als één overheid – slagvaardig de toekomst tegemoet’