De Tussenruimte is een sociaal lab, een podium voor onafhankelijk debat en dialoog in Den Haag.

naar de tussenruimte

Overheden en steden tonen steeds meer interesse in co-creatie met de burger. Maar hoe pak je zoiets aan? Hoe creëer je gezamenlijkheid in de stad? En waar moet je rekening mee houden bij co-creatie in zo’n conflictrijke omgeving?

Christian Iaione is hoogleraar Publiekrecht aan de LUISS Universiteit van Rome. Op 20 juni ging hij aan tafel met Borre Rosema (kwartiermaker Den Haag – Centraal Innovatie District), Bert Bouwmeester (burgemeester gemeente Coevorden) en Ethan Kent (wereldwijd promotor van Placemaking in the City). Het gesprek ging over co-creatie met burgers, ondernemers, onderzoekers en overheden. Iaione baseert zijn ideeën over samenwerking op de eeuwenoude principes van the commons – het gemeengoed. (Boeren die land samen beheerden, vissers die wateren samen gebruikten; hun methodieken om bronnen die voor iedereen beschikbaar zijn gezamenlijk te beheren.) Zijn die ideeën ook in de moderne stad toe te passen, en zo ja hoe? Drie lessen van Iaione.

1. Begin klein, begin een stadstuin

Zoals bij alles in het leven, is het ook bij co-creatie in de stad belangrijk om te oefenen voordat je groots aan de slag kunt gaan. Begin daarom met een community garden, hét klassieke voorbeeld van commons in de stad. Het is een van de kleinschaligste vormen van collectieve actie en partnerschap, maar volgens Iaione de perfecte plek om te beginnen. Als gedeelde ruimte die mensen samen in stand houden, heeft de stadstuin te maken met vertrouwen. Een laagdrempelige kans samenwerkingen aan te gaan en betrouwbaarheid te tonen. Pas als je weet dat je in een stadstuin kunt samenwerken, weet je dat je klaar bent voor het grotere werk.

2. Het is een ronde tafel.

Overheden moeten het idee dat beleid top-down of bottom-up moet gebeuren loslaten. Succesvolle co-creatie kan alleen ontstaan als plannen vanuit de samenwerking worden benaderd. Iaione: “We need to talk about circular, horizontal approaches.” Sociale innovators, publieke autoriteiten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstituten zitten samen om een ronde tafel, waar elke partij in dezelfde mate eigenaar is van de commons.

3. Het gaat om geld en macht.  

De stad moet een platform zijn om te delen, voor economische gelijkheid en sociale diversiteit. De ambitie van co-creatie in de stad moet zijn om de asymmetrische verdeling van geld en macht te minimaliseren. Binnen de commons heeft iedereen evenveel zeggenschap. Het draait om economische inclusiviteit. Maar de commons creëren ook waarde. Het is meer dan delen wat er al is. Het draait om het creëren van nieuwe sociale, economische en politieke waarde en rijkdom.